Microplastics en wasbaar luieren

Een woord vooraf…

Sinds in 2011 de eerste berichten over microplastics in het nieuws zijn gekomen, fascineert dit onderwerp mij. Waarschijnlijk omdat het verschijnsel zo klein is dat je het nauwelijks ziet, maar dat het wel een heel grote invloed heeft of gaat hebben op ons mensen. Ik krijg regelmatig te horen dat ik te donkergroen ben, te ver doordraaf, me te veel zorgen maak over dingen die je niet kan zien of die heel ver bij ons vandaan plaatsvinden. Maar dat zal de eigenwijze Aardrijkskundedocent in mij wel zijn. Vanochtend (12 nov ’18) kwam er een tof artikel op de Correspondent uit over polyester in onze kledingkast. Dat was de directe aanleiding deze blog te schrijven 🙂

​

​Goed, daar gaan we!

Stoffen in wasbare luiers

​Wasbare luiers zijn gemaakt van stof: katoen, bamboe-viscose, hennep en polyester, of van een combinatie van deze stoffen.

Bij combinatiestoffen is de basis een geweven polyestermatje, daardoorheen zijn dan de katoen en viscose garens gebreid of geweven. Dit wordt gedaan om de stof steviger en slijtvaster te maken. Daarnaast zit er vaak elastiek, klittenband, drukknoopjes, een stay-dry laag en naaigaren in de luier verwerkt, allen gemaakt van polyester.

Op zich niets mis mee, de polyester verlengt de levensduur van de luier​, en vergroot het gebruiksgemak. Immers, wie houd er niet van een voorgevormde luier met klittenband?

Het grote probleem echter, is dat die wasbare luiers 2-3x per week gewassen worden in de wasmachine. Bij het wassen wrijven de stoffen tegen elkaar aan, en breken er minuscule stukjes polyester van de luiers af. Deze deeltjes zijn zo klein dat ze door het wasmachinefilter heen gaan, het riool in. Rioolzuiveringsinstallaties zijn zo ingericht dat ze alle biologische verontreinigingen er uit halen (poep, plas, zeep, etc.). In het schone water dat in de rivieren geloosd wordt, zit dus nog steeds die micropolyester deeltjes van je wasbare luiers. De rivier mond uit in de zee, deponeert hier de stukjes plastic, die vervolgens worden opgegeten door plankton. De plankton met plastic in z’n maag wordt door een visje gegeten, de visser vist de vis op, jij koopt op de markt echte verse vis, puur natuur! Met lekkere stukjes plastic uit de wasbare luiers er in, mjammie!

Wasbare luiers zijn toch heel goed voor het milieu?

Ja, dat zijn ze zeker! Begrijp me ook niet verkeerd. Elke wegwerpluier die bespaard wordt, is er weer 1. Wegwerpartikelen zijn eeuwig zonde van de grondstoffen, en ze zijn niet te recyclen, hooguit te downcyclen. Van een pamper die je weggooit, kan nooit weer een nieuwe pamper gemaakt worden.

Wel vind ik dat producenten en consumenten kritisch moeten kijken naar de materialen die ze gebruiken. Fleece overbroekjes, minky-pul, microvezelboosters… is dat allemaal nodig? Is daar geen polyester-vrij alternatief voor?

Hoe kan ik zo polyester-vrij mogelijk wasbaar luieren?

100% polyester-vrij is eigenlijk niet te doen. Dan heb je een katoenen of hennep doek nodig, dat gestikt is met katoenen garen die je vastzet met een metalen veiligheidsspeld, en een wolbroek zonder genaaide onderdelen. Maar je kunt wel zo polyester-vrij mogelijk wasbaar luieren! Hieronder een aantal tips en persoonlijke ervaringen.

Luiertips

Lees eens kritisch de labels van je luiers en overbroekjes. Hoeveel % is polyester? Is deze polyester functioneel? Hier zal iedereen een ander antwoord op geven. Voor mijzelf is elastiek, klittenband en een stay-dry laag functioneel. O, en pul-overbroekjes natuurlijk. Wolletjes vind ik prima voor de nacht, maar niet voor overdag. Drukknoopjes heb ik vaak ruzie mee, en mijn zoontje is heel gevoelig voor vocht op de huid. Wel kies ik er bewust voor om een losse stay-dry laag te gebruiken (een lapje fleece), en geen hele coolmax of microvezelbooster met opgenaaid fleece laagje. Alle luiers met zachte minky buitenlaag en microvezel absorptiekernen heb ik de deur uit gedaan. Daar zijn namelijk prima polyester-vrije alternatieven voor (had ik al gezegd dat ik een hennep-fan ben?) In de webshop vind je een binnenkort de’polyester-vrij’ afdeling. Wel zo handig om snel te zien welke luiers geen (of zo weinig mogelijk) niet-functioneel polyester bevatten!

Wastips

Handwasjes schijnen het beste te zijn tegen het vrijkomen van microplastics, maar daar gaat waarschijnlijk niemand aan beginnen, in elk geval niet voor de luierwas 😉

​

Waszak, Cora Ball en microvezelfilter

:

Ik heb de afgelopen maanden (dec’18/jan’19) de Guppy-Friend waszak en de Cora Ball getest bij de luierwas. Ook heeft mijn vriend een heus microvezelfilter gebouwd voor de wasmachine afvoer (voorjaar 2019). De meest eenvoudige optie is de Cora Ball gebruiken. Kwestie van de bal bij de luierwas in doen, en klaar. Ik moet eerlijk toegeven dat ik hem regelmatig vergeet, en dat ik nog niet echt pluisjes uit de bal heb kunnen verwijderen. Dus of de stay-dry velletjes geven niet zoveel af, of ze zijn zo klein dat ik ze nog niet zie, of hij doet het gewoon niet zo goed? Wel is het een hele goede lange haren vanger trouwens 🙂

Bij een aantal wassen heb ik de stay-dry velletjes in de Guppy-Friend waszak gewassen. Kwestie van ze uit de luiers vissen voordat deze in de luieremmer gaan. Zolang er geen grote boodschap was gedaan, was dit een werkbare optie. De gaatjes in de Guppy-Friend waszak zijn zo klein, dat ontlastingsrestjes niet weggewassen worden. Dus dit werkt alleen voor de plasluiers.

Ervaringen microvezelfilter:

Het zelfgebouwde microplasticfilter was een fiasco… Na 2x het washok en een deel van de benedenverdieping gedweild te hebben, heb ik het opgegeven. Gelukkig is er inmiddels een goed werkend microplasticfilter op de markt (update 30-10-2019). Het Brits/Sloveense bedrijf PlanetCare heeft een microplasticfilter ontwikkeld, die je eenvoudig aansluit op de wasmachineafvoer. Het filter kost 9,95 per maand (abonnementsvorm), en kun je hier bestellen (NB: ik heb geen commerciële belangen bij deze link).

Wij hebben het filter inmiddels een kleine maand in gebruik, en hij bevalt goed! Het was even zoeken naar een goed vloeibaar wasmiddel, met Neutral poeder zat het filter na zo’n 15 wasbeurten helemaal vol met Zeolieten (vaste deeltjes in poeder wasmiddel). Nu we vloeibaar wasmiddel gebruiken gaat het filter veel meer wassen mee :). Onderaan deze blog vind je de video met onze eerste ervaringen met het PlanetCare filter.

Vanochtend (30-10) werd ik op Instagram getipt over het Nederlandse initiatief wasmachinefilter.nl dat ook een filter aan het ontwikkelen is. Super fijn natuurlijk, want dat betekent dat ik straks de volle filters niet naar Slovenië terug hoef te sturen, maar dat ze hier in Nederland verwerkt/gerecycled kunnen worden. Ze zijn naarstig op zoek naar donateurs en sponsoren, dus als je je geroepen voelt bij te dragen aan dit Nederlandse initiatief, klik dan hier.

Daarnaast heeft de Ier Fionn Ferreira voor zijn profielwerkstuk een manier bedacht om microvezels uit afvalwater te verwijderen. Het is de hoop dat de industrie dit idee snel op gaat pakken, en toe gaat passen in onze afvalwaterzuiveringen!

Op welke manieren houd jij rekening met polyester in de wasbare luiers, en het vrijkomen van microplastics bij het wassen?