‘Geef je luier van katoen!’

Vroeger, in de tijd van onze (groot)ouders, kregen kinderen lappen katoen om de billen gevouwen. Nu worden wasbare luiers door de oudere generatie daarom nog vaak katoenen luiers genoemd, ook al zit er vaak helemaal geen katoen meer in. En dat laatste is jammer, want katoen is zo’n mooi en veelzijdig product! In deze blog lees je alles over de herkomst van katoen, het verschil tussen ‘gewoon’ katoen en bio-katoen, over de verschillende stofwevingen en hun eigenschappen en natuurlijk over de luiers die van bio-katoen gemaakt zijn!

De katoenvezel

Wist je dat een katoenvezel eigenlijk een plantencel is van enkele centimeters lang?? In deze video vertel ik je er alles over!

Waar groeit katoen?

De katoenplant heeft een warme omgeving nodig en genoeg water, maar ook weer niet te veel. Daarom vind je katoenplantages vooral in de droge tropen en sub-tropen. Van Disana is bekend dat zij katoen van plantages in Kirgizië en Uganda inkopen. Blumchen produceert haar katoenen luiers in Pakistan, dus ik vermoed dat zij ook lokaal de katoen inkopen. Imse Vimse produceert haar katoenen dameshygiëne in Turkije. Ik vermoed dat zij hun katoen dus ook daar inkopen.

Op onderstaande kaart zie je de gebieden op Aarde waar katoen verbouwd wordt. Kirgizië, Uganda, Pakistan en Turkije heb ik uitgelicht.

Gewoon katoen versus bio-katoen

De keerzijde van katoen is dat er veeeeeeel bestrijdingsmiddelen nodig zijn om grote hoeveelheden te kunnen verbouwen. Behalve mensen zijn ook insecten dol op deze plant, net als een aantal schimmels. Slechts 2,5 % van alle landbouwgrond ter wereld wordt gebruikt voor de katoenteelt. Echter, 25% van alle bestrijdingsmiddelen die in de landbouw gebruikt worden, gaan naar de katoenteelt… Gelukkig wordt er steeds meer bio-katoen verbouwd. Bio-katoen heeft een lagere opbrengst per hectare, maar dit gaat wel zonder bestrijdingsmiddelen. Bio-katoen is daardoor duurder dan ‘gewoon’ katoen, maar wel beter voor het milieu, de arbeiders en voor je huid!

Om deze reden heb ik alleen bio-katoenen luiers opgenomen in het assortiment. Hier moet ik wel bij vermelden dat dit niet altijd officieel gecertificeerd katoen is. Alleen het katoen dat Popolini, Imse Vimse en Disana inkopen is (deels) gecertificeerd. Redenen hiervoor zijn de hoge kosten van het GOTS certificerings-label. Bij Popolini kiezen ze ervoor het gecertificeerde katoen voornamelijk voor de kleding te gebruiken.

Milieu-centraal heeft een handig overzicht gemaakt van verschillende stoffen en hun milieu-impact. Hieronder zie je de scores van katoen, bio-katoen en gerecycled katoen. Hier vind je het originele schema. Voor zowel ‘gewoon’ katoen als bio-katoen is veel water nodig, voor bio-katoen meer land dan voor ‘gewoon’ katoen. De grote winst voor bio-katoen zit in de categorie ecotoxiciteit. Hier worden de bestrijdingsmiddelen mee bedoeld. Wat opvalt is dat gerecycled katoen op alle categorieën goed scoort. Voor gerecyclede stof heb je immers geen nieuwe grondstoffen nodig, maar wel weer veel arbeid. Op wasbaar luier gebied word alleen in DoItYourself kringen veel geupcycled. De grote producenten gebruiken allemaal nieuwe materialen.

Wat in dit schema niet meegenomen is, is de milieu-belasting bij de verwerking van de stof. Ongebleekt bio-katoen heeft een lagere milieubelasting dan een luier met een hippe print. Voor het verven en bedrukken van stof is veel water en verfstof nodig.

Verschillende stofwevingen

Super interessant natuurlijk om te weten dat katoen uit langgerekte plantencellen bestaat waar garen van gesponnen worden. Maar waar het ons uiteindelijk om gaat, zijn de stoffen die hiervan gemaakt worden, en uiteindelijk de wasbare luiers.

Garen kan op heel veel manieren verwerkt worden tot stof, dit heet constructie. Er zijn 3 hoofdsoorten constructie: weven, breien en non-woven. Elke constructie heeft z’n voor- en nadelen. Voor wasbare luiers zijn deze volgende constructies het meest gangbaar:

• Wevingen: Twill, Mousseline, Birdseye
• Badstof
• Interlock / DoubleJersey
• Fleece
• Velours

De geweven katoen ken je van de hydrofieldoeken, oogjesluiers, prefolds (twill) en de Blumchen twill luier. Geweven katoen heeft een open structuur, hierdoor neemt het snel vocht op en droogt de stof ook snel. De opname capaciteit is beperkt.

Badstof is gebreid of geweven en heeft lusjes, hierdoor heb je veel absorptieoppervlak op een klein stukje stof. Super fijn bij grote plassen! Badstof droogt wel een stuk langzamer dan de geweven stoffen. Ook wordt badstof na verloop van tijd stug in de was. Door een percentage polyester mee te weven wordt dit stugger worden tegengegaan (Dit is bijvoorbeeld gedaan bij de Soft uitvoeringen van de Popolini luiers). O.a. de Popolini Onesize en Ultrafit Soft, de Blumchen Slimfit luiers en de Mother Ease UNO en DUO organic zijn van badstof gemaakt.

Interlock is gebreid katoen, waardoor het rekbaar is. Deze luiers sluiten mooi aan bij je kindje. De stof absorbeert en droogt snel, maar het absorptievermogen is beperkter. Interlock blijft lekker zacht in de was. De Popolini Ultrafit Soft is van Interlock stof gemaakt, net als de buitenste laag van de Blumchen Slimfit luiers, de binnenkant van de Petit Lulu en Charlie Banana Organic pockets.

Fleece is opgeruwd katoen. Dit is geweven of gebreide stof, die aan een kant opgeruwd wordt waardoor er een super zachte stof ontstaat. Katoenfleece absorbeert snel en veel, en wordt niet stug in de was. De Modulo Bio en peuterluiers van Lulu Nature zijn van katoenfleece gemaakt.

Velours is gebreid katoen met lusjes, waarbij aan een zijde de lusjes opengesneden worden. Zo ontstaan er zachte kleine haartjes. Velours absorbeert snel en veel, en wordt niet stug in de was. De Hu-Da veloursluiers zijn van velours gemaakt.

Zoals ik aan het begin van de blog al zei, katoen is een mooi en veelzijdig product! 100% natuurlijk, er zijn geen chemische bewerkingen van de vezel nodig voordat je er een luier van kunt maken. Het enige nadeel is de milieu-belasting mbt water, pesticide en grondgebruik. Kies je voor bio-katoen, dan elimineer je de pesticiden. Kies je voor ongebleekt en ongeverfd katoen, dan spaar je veel water en chemicaliën uit. Kies je voor een stevige luier die vele wasbeurten mee gaat, dan spaar je veel water en landbouwgrond uit omdat je minder nieuwe grondstof nodig hebt. Kies je voor een geupcyclede luier, dan ben je helemaal duurzaam bezig! Duizelt het je al?

Ik heb genoten van deze verdiepende reis in de wereld van katoen. Jij hopelijk ook! Laat je hieronder weten wat je er van vond??

Gebruikte bronnen:

• https://shirtsofcotton.com/blog/hoe-groeit-katoen/
• https://www.dilling.nl/blog/Katoen-onder-de-vergrootglas/
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Katoen